13 Mayıs 2009 Çarşamba

Adapazarı’nın İşgalden Kurtuluşu ve Bir Gazete Haberi


Adapazarı ve İzmit bölgesindeki Yunan kuvveti, düzenli bir tümendi. Buna karşılık milli kuvvetler, Recep Reis’in (İpsiz) teşkil ettiği Kuva-yı Milliye’den nizamiyeye çevrilmiş bir tabur, Ethem Şevki Bey komutasında Adapazarı Milis Taburu ve Ziboğlu Hüseyin Efendi’nin komutasında Kuva-yı Milliye’den nizamiyeye çevrilmiş diğer iki taburdan ibaretti. Milli kuvvetlerin tamamı beş tabur piyade, bir milli süvari alayı, üçü seri ikisi adi ateşli olmak üzere beş toptan oluşmuştu. [1]

20 Haziran’da Yunanlılar Söğütlü civarındaki ordugahını pek karışık bir halde bırakarak gece yarısından itibaren çekilmeye başlamışlardı. Yapılan gözetlemede uzun bir ulaştırma kolunun Serdivan sırtlarından İzmit yönüne gittiği görülmüştü. Bu kesimdeki Yunan kuvveti Firuzlu (Ferizli) ve Damlık Köylerini yaktıktan sonra Adapazarı yönünde çekilmişti. Haziran’ın ikinci yarısında, düşmanın özellikle Adapazarı kesiminden İzmit’e doğru yaptığı yoğun ulaştırma faaliyeti gözden kaçmamıştı.

Sakarya bölge Komutanlığı’nın Koşu Tepe’sinden üç yöne doğru çıkardığı kuvvetli üç baskın kolu düşmanla kısa bir çarpışmadan sonra 21 Haziran sabahı saat 04.00’te Adapazarı’na girmeyi başarmıştı. Şehre ilk giren kuvvetler Halit Molla (Akın) ve Kazım Kaptan kuvvetleriydi. Taşkısığı yönünden gelerek Adapazarı’na giren Halit Molla derhal her sokağın başına nöbetçi diktirerek şehrin güvenliğini sağlamış, kurtuluştan sonraki ilk sabah ezanını da kendisi okumuştu. Böylece Adapazarı, 21 Haziran 1921 günü yakılmasına fırsat vermeden Yunan işgalinden kurtarılmıştı. [2]

            Adapazarı’nın düşman işgalinden kurtarılışı dönemin birçok gazetesinde 1. sayfa haberi olmuştu. Bunlardan biri de İleri Gazetesiydi. Gazete 22 Haziran 1337 (22 Haziran 1921) tarihli nüshasında haberi “Adapazarı ve Sapanca’nın İstirdadı (geri alınması)” başlığıyla vermişti. Haber, Adapazarı civarında yer alan Lefke Köprüsü fotoğrafı ile resimlendirilmişti. Haberin devamı şöyleydi:

“Dün akşam mevsufen (belirtilen) haber aldığımıza göre Kocaeli yarımadasında  bulunan kıtaat-ı milliye (milli birlikler) harekete gelerek Yunanlıları Adapazarı ve Sapanca kasabalarından ihraç etmiş ve mezkur kasabalar istirdad (geri alma) olunmuşdur  esasen son günler zarfında İzmit cephesinde Yunanlıların pek ziyade telaş gösterdikleri her an  kuvay-ı milliyenin baskınına uğrayacakları bekleniyordu.”[3]


[1] Özel, Sabahattin, Kocaeli ve Sakarya İllerinde Milli Mücadele (1919-1922), Adapazarı Belediyesi yay. İstanbul, 1887, s. 144.

[2] Özel, a.g.e., s.145-146

[3] İleri Gazetesi, 22 Haziran 1337, s.1

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder